فرهاد توحیدی، فیلمنامه نویس و مدرس دانشگاه که روز گذشته برای تماشای فیلمهای حاضر در جشنواره، به پردیس سینمایی چارسو آمده بود، به سوال‌هایی مبنی بر تفکیک بخش ملی از بخش بین المللی این دوره از جشنواره پاسخ داد.
***
ارزیابی شما از تفکیک جشنواره چیست؟
توحیدی: من همیشه موافق تفکیک بخش ملی از بخش بین الملل بودم. بخش بین‌الملل همواره زیر سایه سینمای ملی محو می‌شد. جنبه‌هایی که در دیگر جشنواره‌های بین‌المللی وجود دارد، در جشنواره بین‌المللی فجر نمی‌بینیم. باید سیاستگذاری اعمال شود که بتواند جشنواره بین‌المللی فیلم فجر را از نمونه‌های مشابهش متمایز کند تا جشنواره هویت و تشخص بیابد. اکنون جشنواره دوران گذار را پشت سر می گذارد و در حال کسب تجربه است. من تصور می‌کنم تاکید کردن روی یک نگاه خاص همانند نگاه به شرق یا نگاه به حوزه تمدنی ایران، از شبه قاره تا قفقاز یا به طور کلی سینمای آسیا بتواند به جشنواره فجر سمت و سویی دهد. همچنین می توان این گرایش را تقویت کرد که در جشنواره، نگاه زیبایی‌شناسانه یا فیلمهای هنری بر فیلمهایی تجاری و تماشاگرپسند غلبه داشته باشد. یک نگاه و یا استراتژی برای جشنواره بین‌الملل باید تعریف شود که این را اکنون نداریم.
یعنی جشنواره رقیب جشنواره آسیا پاسفیک شود؟
توحیدی: من نمی‌گویم رقیب آسیا پاسفیک شود، چون نمی‌تواند رقیب این جشنواره شود. برای اینکه آسیا پاسفیک جریاناتی دیگری پشتش هست، سرمایه بزرگی پشتش دارد و محدودیت ما را هم ندارد. یادتان باشد یکی از چیزهایی که جشنواره بین‌الملل فجر را کمرنگ می‌کند، ضوابط نمایش فیلمهاست.
به هر حال سعی شده در این جشنواره کج‌دار و مریز برخورد شود.
توحیدی: بله، ولی باز هم ضوابط پخش (سانسور فیلمها)، ما را از برخی فیلمهای مهم سینمایی محروم می‌کند. چون به شما اجازه دخل و تصرف نمی‌دهند، به خصوص در جشنواره رده A کسی اجازه دست زدن به فیلم را ندارد. در واقع یا اجازه نمی‌دهند یا اگر کسی هم اجازه جرح و تعدیل دهد، تماشاگری که به طور روزمره با آخرین ساخته‌های جهان در بازار زیرزمینی سروکار دارد، دیگر از جشنواره فجر استقبال نمی‌کند. می‌رود DVD یا Blue-Ray فیلم را می‌خرد و بدون محدودیت تماشا می‌کند. به هر حال اینها پاشنه آشیل جشنواره فجر است که باید برای اینها فکر کرد.
به نظر شما از منظر فرم و فضای جشنواره، به یک جشنواره بین‌المللی نزدیک شدیم؟
توحیدی: ظواهرش در حال درست شدن است؛ اما باطنش کی درست شود را نمی‌دانم.
با توجه به اینکه حضور آقای میرکریمی در دوره بعد شفاهاً تضمین شده است، برای دوره بعد چه پیشنهادی به وی می‌دهید؟
توحیدی: میرکریمی یک مدیر تشکیلاتی و سازمان‌دهنده است و مدیری معمولی نیست. او یک زیبایی‌شناسی دارد و صاحب سلیقه است؛ بنابراین وقتی به مدیر صاحب سلیقه‌ای که حوزه کاریش را خوب می‌شناسد و کارش از استانداردهای مدیریتی هم برخوردار است، چنین کاری محول می‌شود، می‌توانید امیدوار باشید که این کار را به نحو احسن انجام دهد. جشنواره بین‌المللی رده A بیشتر با مدیرانشان شناخته می‌شود. این مدیران سالها و گاهی دهه‌ها مدیر در یک جشنواره باقی می‌مانند.
همانند ژیل ژاکوب؟
توحیدی: بله؛ ولی من توصیه نمی‌کنم. بگذارید میرکریمی فیلمش را بسازد. حیف است. ولی واقعاً چنین آدمهایی برای چنین کارهایی لازم داریم. یک مدیر فرهنگی خیلی قوی که بتواند به سنتهایی که جشنواره پایه‌گذاری می‌کند، تداوم دهد. این گونه نباشد که با آمدن این دولت و آن دولت سیاسیتهای جشنواره دستخوش تغییر شود. تداوم در جهان امر مهمی است. متاسفانه ما به طور مداوم دچار انقطاع هستیم.