صراط: حسین کرمانی امروز سه شنبه 14/08/92 طی یادداشتی در روزنامه وطن امروز نوشت: این روزها با گذشت نزدیک به یک ماه از ماجرای سفر هیات دولت به آمریکا، همچنان در کوی و برزن و بین دوستداران میراث فرهنگی و کارشناسان ماجرای جام باستانی شیردال و اصل یا تقلبی بودن این جام نقل است و همگان در انتظار مشخص شدن وضعیت نهایی این جام مهم در حوزه باستانی هستند. هرچند بعضی‌ها پیگیری‌های انجام شده توسط برخی رسانه‌ها و کارشناسان حوزه میراث فرهنگی را یک حرکت سیاسی علیه سفر نیویورک دانسته‌اند اما آنچه در این میان بیش از همه موارد مطرح شده اهمیت دارد، قدمت و اصالت یک شیء باستانی است که در وهله اول تبلیغات زیادی برای بازگرداندن آن انجام شد و افکار عمومی تا حد زیادی به این باور رسید که این شییء باستانی همان جام شیردال معروفی است که در سالیان دور از ایران خارج شده بود. البته موج تبلیغاتی که حول این جام باستانی وجود داشت، برای افکار عمومی این انتظار و امیدواری را هم ایجاد کرد که در آینده‌ای نزدیک دیگر اشیای توقیفی و خارج شده از کشور به تدریج بازگردانده شود.
زهی خیال باطل!
اما این امیدواری چندان دوامی نداشت، چرا که انتشار یک خبر از سوی پایگاه اینترنتی تبلت مگ همه امید‌ها را ناامید کرد و واقعیت‌های بسیاری برای مردم و افکار عمومی جامعه از حسن‌نیت طرف مقابل مشخص کرد.؛ آن هم همان خبر معروف تقلبی بودن جام شیردال بود. تبلت مگ در این باره نوشت؛ ما به ایران یک نشان باستانی دادیم که حسن‌نیت خود را نشان دهیم. اما فقط یک مشکل کوچک وجود دارد؛ اینکه این شیء تقلبی است و قدمت آن به سال 1999 مربوط می‌شود. جالب اینجاست که این پایگاه اینترنتی بلافاصله پس از واژه حسن‌نیت از واژه تقلبی استفاده می‌کند! کسی هم در این میان نپرسید که چطور یک شیء تقلبی می‌تواند نشانگر حسن‌نیت باشد؟ آیا نمی‌شد با عودت یک شیء تاریخی اصل حسن‌نیت خودشان را نشان می‌دادند؟
تقلبی یا اصل مساله این است؟!
اما همه این قضایا پایانی بر خوش‌باوری مدیران سازمان میراث فرهنگی کشورمان نشد و آنان همچنان بر این حسن‌نیت تقلبی اصرار دارند تا آنجا که رئیس سازمان میراث فرهنگی کشورمان در گفت‌وگو با یکی از خبرگزاری‌ها با تاکید بر این موضوع که شیردال تقلبی نیست، گفت: «این شییء در سال 2003 در گمرک آمریکا گرفته می‌شود در این راستا کارشناسان آمریکایی با بررسی این شییء تاریخ و پیشینه آن را مربوط به قرن هفتم پیش از میلاد عنوان کردند.» یعنی نه‌تنها به اصل بودن آن شییء اصرار داشت بلکه دلیل اصل بودن آن را هم تایید کارشناسان آمریکایی عنوان کرد.
نگاه سیاسی به رویداد اجتماعی!
نکته قابل توجه زمانی مشخص می‌شود که محمدعلی نجفی، رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در اظهاراتی بیان می‌کند اصل و فرع بودن جام شیردال مهم نیست. حالا اگر گفته‌اند که اصل نیست این‌طور نیست که اصلی وجود داشته باشد و فرع آن را ساخته‌اند بلکه از اول کسی این را ساخته است! یا در اقدامی تعجب‌برانگیز مهدی حجت، قائم‌مقام سازمان میراث فرهنگی در یک برنامه تلویزیونی کنکاش در جام شیردال را جنبه سیاسی دانست و از بی‌اعتنایی شخص خود نسبت به این موضوع صحبت کرد و افکار عمومی را در انتظار پاسخ گذاشت. اما پس از گسترش اظهارنظرها درباره اصل یا بدل بودن جام شیردال در فضای رسانه که البته اخبار مربوط به تقلبی بودن آن به مراتب بیشتر از شنیده‌های حاکی از اصل بودن آن است به ناچار مدیران سازمان میراث فرهنگی اعلام کردند جام شیردال را برای بررسی بیشتر و انجام آزمایشات سالیابی به دست کارشناسان میراث فرهنگی می‌سپارند اما تا به حال هیچ خبری از سازمان میراث فرهنگی دریافت نشده است؟! امروزه آزمایش سالیابی مانند «رادیو کربن» به سرعت می‌تواند قدمت تاریخی یک شیء را مشخص کند و به نظر می‌رسد برای کشور ما با این پیشینه تاریخی و با این حجم از اکتشافات و عملیات‌های گوناگون باستان‌شناسی هم امکانات چنین آزمایش‌هایی در کشور فراهم باشد.
آزمایش جام شیردال در 3 شماره
در همین باره جواد جمالی از کارشناسان میراث فرهنگی با نامفهوم دانستن علت انتخاب جام شیردال به «وطن امروز» می‌گوید: مهم‌ترین پرسش این است که چرا جام شیردال را از بین موارد بی‌شمار آثار توقیفی و به سرقت رفته از کشور به عنوان هدیه فرهنگی انتخاب کرده‌اند. و مساله دوم این است که آیا در زمان تحویل باستان‌شناسان اصالت این اثر را تایید کرده‌اند. می‌توان با انجام آزمایشاتی ساده قدمت اثر را به راحتی تعیین کرد. این کارشناس میراث فرهنگی، درباره نحوه انجام آزمایشات می‌افزاید: می‌توان با انجام آزمایش اشعه ایکس سالیابی آن را به سرعت انجام داد. وی توضیح داد البته برخی قایل به انجام آزمایش اشعه ایکس نیستند و معتقدند خطای آن بالاست و دقت لازم را ندارد اما با استفاده از روش‌های دیگر می‌توان در یک بازه زمانی کوتاه نتیجه را به دست آورد. جمالی درباره توانایی کشور در این باره معتقد است در کشور ما و در میراث فرهنگی کارشناسان متبحری وحود دارند که می‌توانند با امکانات موجود قدمت این جام را مشخص کنند. در این باره اگر نیاز هم باشد می‌توان از آزمایشگاه‌های کشورهایی نظیر ایتالیا استفاده کرد اما موضوعی که احساس می‌شود این است که چندان تمایلی برای مشخص شدن عمر شیردال به ارمغان آورده وجود ندارد.